Geschiedenis

Eigenlijk rijd je er langs voordat je er erg in hebt: Landgoed Plattenberg aan de parallelweg van de Amersfoortseweg, net voor het viaduct van de A12 en net na de afslag van de Maarnse Grindweg richting het dorp Maarn (Zuid) . Vroeger lag het landgoed aan de doorgaande weg, maar in 1962 is die weg in westelijke richting omgelegd en kwam onder andere Plattenberg in de luwte van die grote weg te liggen.

Een bijzondere naam

Plattenberg… een bijzondere naam. In De Kaap van 19 februari 1987 staat er het volgende over: (…) “De naam Plattenberg komt waarschijnlijk van een “plat”, een vlak gedeelte in de Utrechtse Heuvelrug, waar het huis op gebouwd is. De geschiedenis gaat terug naar 1676, toen de heer van Maarsbergen, Samuel de Marez op deze plek een rechthuis/herberg liet bouwen. Omstreeks 1810 komt het rechthuis in handen van J.W. Guliker van Lambalgen uit Woudenberg en in 1834 wordt G.C.C.J. baron van Lynden van Sandenburg eigenaar. Tussen 1834 en 1861 worden in de Plattenberg gemeente – raadsvergaderingen gehouden.” (…)

Klein- en Groot Plattenberg

De baron liet de hofstede annex herberg grondig verbouwen en inrichten tot buitenplaats. In een beschrijving van 1846 wordt de buitenplaats Plattenberg als volgt beschreven: “Het is tegenwoordig een aangenaam oord, door zijn lanen, wandelingen en plantsoen, alles in weinige jaren aangelegd door de heer Van Lynden van Sandenburg, die de grootste ingeland of eigenaar der gronden en boerenwoningen aldaar is, en wordt thans veel bezocht, daar men in het gemeentehuis alle verversingen bekomen kan en juist op dat punt, voor de beminnaars der natuur, vele genoegens te genieten zijn.”
Toch was het huis niet helemaal toereikend. Baron van Lynden van Sandenburg liet het in 1861 slopen en op de plek van het oude huis verrees Groot Plattenberg. Naast het grote herenhuis (Groot Plattenberg) werden ook een koetshuis, stal en oranjerie gebouwd en even verderop een nieuwe herberg/hofstede, die de naam ‘Klein Plattenberg’ kreeg. In 1869 kon P.J. Lutgers het landgoed in volle glorie tekenen. Een groot huis met ernaast een koetshuis en er omheen een prachtige tuin. Het hele landgoed was in die tijd rond de 21 hectare groot.

Bewoners van het landgoed

In 1875 veranderde het landgoed van eigenaar. Klein Plattenberg werd apart verkocht en de nieuwe eigenaar van landgoed Groot Plattenberg werd U.C. Hemmingson. Het goed bleef eigendom van de familie, maar het werd regelmatig verhuurd. Onder andere familie De Bruin en Patijn van Kloetinge brachten de zomers door op het mooie landgoed. Zoon Willem Hemmingson verkocht Groot Plattenberg, dat toen 12 hectare was en bestond uit huis, stal (annex koetshuis), ‘boombosch’, weiland en erf aan de heer J.Th. Boelen, een wijnkoopman uit Amsterdam.

De familie Boelen gebruikte het huis als een echt ‘buiten’, in de winter bleven ze aan de Van Eeghenstraat in Amsterdam en de zomers werden doorgebracht op Groot Plattenberg. Dat het er een drukte van belang was met logerende familieleden, vrienden en kennissen verraadt de aanhoudende stroom advertenties in De Kaap voor kamermeisjes, linnenmeisjes en keukenmeisjes. In de beeldbank van het Rijksmuseum zijn nog foto’s uit begin jaren ’30 te vinden van Groot Plattenberg en haar gasten, gemaakt door fotografe Eva Charlotte Boelen-Penning.

De Tweede Wereldoorlog

Ook voor de mensen die het landgoed op dat moment bevolkten was de Tweede Wereldoorlog een donkere periode. Aan het eind van de oorlog werd het huis zelfs gevorderd door de bezetter en werd in de tuin en het bos achter het huis allerlei rijdend materieel gecamoufleerd neergezet. Alles om snel richting Arnhem te kunnen oprukken.

 

De Witte Zusters

In 1946 overleed de heer Boelen en na een tijdje door beheerders bewoond te zijn geweest werd Groot Plattenberg verkocht aan de Sint Monica Stichting der Witte Zusters. Een katholieke stichting uit Esch, Noord-Brabant. In De Kaap van 12 februari 1987 staat er het volgende over: (…) “Het werd een noviciaat voor jonge meisjes die naar de missie in Afrika gestuurd werden. Naar men zegt zou het huis toen via een stroman gekocht zijn, omdat de koop, door een katholieke eigenares in een overwegend protestantse gemeente in die tijd heel wat voeten in de aarde had. De Witte Zusters veranderden de naam van het huis in Huize Mirjam.” (…) Het huis moest wel aangepast worden aan de nieuwe omstandigheden; zo werden er bijvoorbeeld leslokalen gebouwd door aannemer Uitewaal. De Stichting verkocht in de loop van de tijd veel land, waar woningen op gebouwd werden.

Vrouwelijke Vrijwilligers en Zusters Augustinessen

Vrouwen bleven het huis bevolken. In 1963 werd Huize Mirjam verkocht aan de Stichting Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers voor Medische en Sociale hulp in ontwikkelingslanden. Er werden mensen opgeleid die voornamelijk naar Brazilië en Pakistan uitgezonden werden. Door financiële problemen moest de stichting haar werkzaamheden beëindigen en werd het huis in 1968 gekocht door de zusters Augustinessen. De naam van het huis werd weer Groot Plattenberg. Het huis was een soort bejaardenhuis voor zusters die in de wijkverpleging of in een ziekenhuis hadden gewerkt. De zusters organiseerden vanuit Groot Plattenberg jarenlang kookcursussen en de keuken werd gebruikt voor het bereiden van maaltijden voor Tafeltje-dek-je. In de aangebouwde kapel werden wekelijks repetities gehouden door het Gregoriaanse zangkoor.

Landgoed Plattenberg

In 1987 werd Groot Plattenberg verkocht aan de huidige eigenaar, Hondosan BV. Om het huis en het koetshuis als kantoorpand te kunnen gebruiken moesten er 32 ‘cellen’ (slaap- en werkkamertjes van de nonnen) gesloopt worden en talloze wastafels verwijderd. De familie was en is erg nieuwsgierig hoe het huis voor alle verbouwingen, in opdracht van de zusters, er uit gezien zou hebben. Veel origineels van het interieur was al verdwenen voordat zij op het landgoed kwamen wonen. Ook de rieten kap was al vervangen door dakpannen. Momenteel is het huis en koetshuis in gebruik als kantoor voor diverse kleine en middelgrote bedrijven. Melinda de Hond is beheerder van Landgoed Plattenberg en heeft achter het grote huis haar eigen werkruimte in een gezellig en ‘groen’ atelier.

Geschreven door Annet Werkhoven.

Bronnen en beeldmateriaal:

  • E. J. Demoed: In een lieflijk landschap (Zaltbommel, 1974);
  • H. Lägers en K. Veenland-Heineman: Maarn. Geschiedenis en architectuur (Zeist, 2003);
  • Verschillende artikelen uit De Kaap, Het Nieuws en De Telegraaf;
  • Scan van een litho van P.J. Lutgers uit 1869;
  • Recent beeldmateriaal en tekst: Annet Werkhoven;
  • Met veel dank aan Melinda de Hond, Bram de Hond en Hans Hermans.

Wil je meer informatie over het
huren van kantoorruimte?

Neem dan contact op met Melinda de Hond

Landgoed Plattenberg | Amersfoortseweg 38 | 3951 LC Maarn | huren@landgoedplattenberg.nl | 0343-443124

Privacyverklaring